Cenaze Namazı

555- Yıkanıp hazırlanan müslüman bir ölü, ön tarafa konarak onun namazı kılınmak üzere müslümanların abdest almaları ve kıbleye yönelmiş bulunmaları farz-ı kifayedir.

    556- Cenaze namazının şartı niyettir. Bu niyetle ölünün kadın veya erkek, kız çocuk veya oğlan olduğu tayin edilir, imam olan zat, Allah Teala'nın rızası için, hazır olan cenaze namazını kılmaya ve o cenaze için dua etmeye niyet ederek namaza başlar, imamete niyet etmesi gerekmez; ister cemaat arasında kadın bulunsun, ister bulunmasın.

    Cemaattan her biri de, Allah rızası için o cenaze namazını kılmaya ve onun için duaya ve imama uymaya niyet eder.

     Ölü erkek ise, "şu erkek için", kadın ise "şu kadın için" diye duaya niyet edilir. Çocuklar için de bu şekilde niyet edilir. Cemaattan biri, ölünün erkek mi, kadın mı, büyük mü, küçük mü olduğunu bilmediği zaman, "üzerine imamın namaz kılacağı ölüye, imamla beraber namaz kılmaya ve dua etmeye" diye niyet eder.

    557- Cenaze namazının rükünleri kıyam ile tekbirdir. Sünnetleri de, hamd ve sena etmek, salat ve selam getirmek, hem ölüye hem de diğer müslümanlara dua etmekten ibarettir. Duanın rükün olduğunu söyleyenler de vardır. Namaz şöyle kılınır: Cenazeye karşı ve kıbleye yönelik olarak saf bağlanır, niyet edilir. İmam olan zat, ellerini namazda olduğu gibi bağlar. Cemaat da gizlice tekbir alarak ellerini bağlarlar. Bu tekbir bir bakıma bir rükündür, bir bakıma da bir şarttır. Bu tekbirin arkasından hem imam, hem de cemaat "Sübhaneke"yi okurlar. (Buna: "Ve celle senaüke"yi de eklerler). Sonunda ellerini kaldırmaksızın "Allahü Ekber" diye imam aşikâre tekbir alır. Cemaat da, ellerini kaldırmaksızın gizlice tekbir alır. Bundan sonra hepsi gizlice "Allahümme Salli ve Allahümme Barik" dualarını okurlar. Tekrar aynı şekilde "Allahü Ekber" diye tekbir alınır. Bu defa da ölüye ve diğer müminlere gizlice dua edilir. Bu duadan sonra yine "Allahü Ekber" denilip tekbir alınır ve arkasından önce sağ tarafa, sonra da sol tarafa imam yüksek sesle, cemaat da gizlice selam verirler. Böylece namaz tamamlanmış olur. Bu vacib olan selam ile ölüye, cemaata ve imama selam verilmesine niyet edilir. Bazılarına göre bu selamda ölüye niyet edilmez. 

(Cenaze namazında Fatiha süresinin okunması, Şafiîlerce bir rükündür. İlk tekbirden sonra okunması daha faziletlidir. Hanbelîlerce de bu bir rükündür. Birinci tekbirden sonra okunması vacibdir. Malikîlere göre okunması tenzih yolu ile mekruhtur.)

    558- Erkek cenaze namazında şöyle dua edilmesi naklolunmuşutur: (*)(*Cenaze Duası) "Allahümmeğfir lihayyina ve meyyitina ve şahidina ve ğalbina ve zekerine ve ünsane ve sağirina ve kebirina. Allahümme, men ahyeytehu minna feahyihi alelislam. Ve men teveffeytehu minna feteveffihi alel-iman ve husse hazelmeyyite birrevhi verrahati velmağfireti verrıdvan. Allahümme in kane muhsinen fezid fî ihsanihi ve in kâne müsî'en fetecavez anhü ve lakkıhi'l-emne vel-büşra velkeramete vel'zülfa. Birahmetike ya erhamerrahimîn!.."Anlamı: "Allah'ım! Dirilerimizi, ölülerimizi, mevcut olanlarımızı, gaib olanlarımızı, erkeğimizi dişimizi, çocuklarımızı ve büyüklerimizi mağfiret buyur. Allah'ım! Bizden yaşattıklarnıı islam üzere yaşat, bizden öldürdüklerini de iman üzere öldür. Özellikle bu ölüyü kolaylığa, rahata, mağfirete ve rızana erdir. Allah'ım! Eğer bu ölü muhsin ise (iyilik etmiş kimselerden ise) ihsanını artır. Eğer günahkar ise, onu bağışla, ona güven ile sevinç ve iyilik ver, onu rahmetine yakın kıl; ey merhamet edenlerin en merhametlisi!.."

    559- Ölü, erkek çocuk ve aslen mecnun ise Yukardaki duada geçen: "Ve men teveffeytehu minna feteveffihi alel-iman" cümlesinden sonra şöyle dua edilir: (**)

(**) Allahümmec'alhü lena feretan. Allahümmec'alhü lena ecren ve zuhren. Allahümmec'alhü lena şafi'an müşeffe'a..."Anlamı: "Allah'ım! Onu bize, önden gönderilmiş bir sevab sebebi kıl, onu bize bir hazırlık yap, onu bizlere bir şefaatçi ve şefaati kabul edilmiş yap."

İki Basamaklı Sayıların Karesini Almak

İki basamaklı olarak verilen herhangi bir sayının karesi alınırken, aynı sayıyı iki defa alt alta yazıp çarpmak yerine daha pratik bir şekilde farklı bir yol izlenebilir. 

Bunun için iki basamaklı herhangi bir sayının karesi alınırken, sayının birler basamağının ve onlar basamağının ayrı ayrı karesi alınır ve aynı yerlerine yazılır. Daha sonra ortalarına birler ve onlar basamağında bulunan rakamaların çarpımın iki katı yazılıp birler basamağına yakın olan rakam birler basamağına, onlar basamağına yakın olan rakam da onlar basamağına eklenip sayının karesi bulunmuş olur. 

ÖRNEK: 97 sayısının karesini bulalım:

9² =81

7²=49

2.9.7=126

81| 126 |49

Buradan da 6+4=10 elde 1

81+12+1=94

Sonuç: 9409

Başka bir örnek daha verelim:

35 nın karesini alalım.

3²=9

5²=25

2.3.5=30

9| 30 |25

buradan 

9+3=12, 

0+2=2 

sonuç:  1225

 

Daha iyi anlamak için YOUTUBE videosunu izleyebilirsiniz.

Sağlıklı ve Temiz Tuvalet Alışkanlığı

Sağlıklı bir yaşamın en önemli unsurlarından birisi iyi bir tuvalet alışkanlığıdır. İnsanın idrarında ve özellikle dışkının her milimetre küpünde milyonlarca bakteri bulunur. Bu mikroplar, herhangi bir yolla tekrar vücudumuzun iç ortamına bulaştıklarında hastalıklara sebep olur. Bu nedenle tuvalet temizliğinin özenle yapılması hayatımız için çok önemlidir.  Yemek yeme alışkanlıkları ve yemeklerin artıklarının boşaltma sonucu karşılaştığımız sorunlar ve temizliğe dikkat etmemek bütün hastalıkların temel sebebidir. Sağlıklı ruh hali, temizlik, az ve sünnete uygun yeme-içme, hareketli yaşam ve temiz bir tuvalet alışkanlığı müslümanların olmazsa olmazıdır. Aşağıda madde madde yazdığım özellikler iyi bir tuvalet alışkanlığı kazanmak için ilk akla gelebilecek fikirlerin toplanmış halidir. Dikkatlice okuyup hayatımızda uygulamaya çalışalım.

Ø Tuvalete gireceği zaman üzerinde Allahu Teâla’nın ismi yazılı yüzük ve buna benzer şeyleri bulundurmamalıdır. Tuvalete sol ayakla girilmeli, sağ ayakla çıkılmalıdır. Girmeden önce de şu dua okunmalıdır: *“Allâhümme innî eûzü bike minel hubusi vel habâis.” Anlamı:Allah’ım! Pislikten ve cin ve şeytan gibi kötü yaratıklardan sana sığınırım. 

Ø Tuvalet işlemi bittikten sonra da bu büyük nimet için ayrıca şükredilmelidir. Rasulullah (s.a.v) tuvaletten çıktığı zaman da şu şekilde dua ederdi: *Elhamdülillâhil-lezî ezhebe annil-ezâ ve âfânî. min zelik   Anlamı: Benden sıkıntıyı gideren ve bana afiyet bahşeden Allah’a hamd olsun) 

Ø Tuvalet alışkanlığında öncelikli hedef: temizlik kurallarına ve sağlıklı yaşam şartlarının gereklerine dikkat etmektir. Bunun için tuvalette temizlik işlemi son derece önemlidir.

Ø Tuvalet adabına göre; tuvalette fazla kalınmamalı, içeride gazete, dergi…vs okunmamalıdır. Hacet giderilip ortam iyice temizlendikten sonra, tuvalet hemen terk edilmelidir. Tuvalette gereğinden fazla oturmak, hemoroid (basur) ve fissur (çatlak) gibi rahatsızlıklara yol açar.

Ø Kesinlikle tuvalet içerisinde konuşulmamalı, şarkı söylenmemeli, herhangi bir şey yenilip içilmemelidir. Tuvalette sümkürmemeli, taşlarına tükürmemeli ve sakız çiğnenmemelidir.

Ø Sigara gibi zararlı alışkanlıkları hiçbir ortamda asla kullanmamalı, sigara kullanılıyorsa da kesinlikle en kısa sürede terkedilmelidir. Özellikle tuvalette sigara kesinlikle içilmemelidir.Hem kendi sağlığımız hem de bizden sonra tuvalet kullanacaklar için bu kurala ayrıca dikkat edilmelidir. Zaten tuvalet ortamı sıkıcı bir yer olduğundan buradan mümkün olduğunca en kısa sürede çıkmak hedeflenmelidir. Sigaranın zararlı dumanı ile küçük ortamın havası daha fazla kirletilmemelidir. Açık havadaki sigara dumanına göre kapalı ortamdaki bu durum, insan sağlığına çok daha zararlı olacaktır.

Ø Dışkılama sonrası temizlikte doğrudan eller kullanıldığında, kirlilik çok fazla arttığından etkili yıkama ile dahi eller tam olarak temizlenmemektedir. Bu nedenle tuvalet sonrası beden temizliği esnasında sol el kullanılarak temizlik işlemi yapılmalıdır. Bunun için öncelikle kaba pislik ve necasetlere eller dokundurulmadan tuvalet kâğıdı ile giderilmeli daha sonra bol su kullanarak sol el ile temizleme işlemi yapılmalıdır. Sadece tuvalet kağıdı ile necaset temizleme işlemi olmaz. Suyun kullanılmadığı her türlü temizlik, tam temizlik değildir. Tuvaletten çıktıktan sonra da bol su ve sabun ile eller güzelce yıkanmalıdır.

Ø Ayakta idrar yapma sonucu idrarın bir kısmı idrar kesesinde kalacağı için, bu idrar kalıntısına bağlı iltihap, böbreklerde taş, prostat v.s gibi şikâyetler gelişir. Bu nedenle mesanede idrar bırakmamak ve oturarak idrar yapmak gerekir. Alafranga klozet, pisuvar tuvaletler bir özür yoksa kullanılmamalıdır. Klozetlerde bağırsaklar tam olarak boşaltma imkanını sağlayamazlar bu da zamanla boşaltım sorunlarına ve hastalıklarına yol açar. Mümkünse küçük yaşlardan itibaren normal tuvalet alışkanlığı kazanılmalıdır.

Sinan Sertöz, Matematiğin Aydınlık Dünyası

Matematiğin Aydınlık Dünyası-Sinan Sertöz

Matematik akademisyenlerin loş koridorlarda birbirlerinin kulağına fısıldadığı anlaşılmaz kavramlardan oluşan bilgiler yumağı değildir. Matematik, hayatı dolu dolu yaşamış insanların sevinçleri, üzüntüleri, başarı ve yenilgileriyle oluşturdukları bir insanlık macerasıdır. Bu kitapta, bir kısmı topraklarımızda geçen bu büyük insanlık macerasının öyküsünü bulacaksınız.

Matematik Bölümü öğretim üyesi olan Sinan Sertöz, Matematiğin Aydınlık Dünyası'nı TRT için hazırladığı aynı adla belgeseli esas alarak kaleme almıştır.