İyi bir Çalışma Ortamı Nasıl Olmalıdır?

Kişinin başarıyı yakalaması, gerekli şartların oluşturulmasıyla mümkündür. Bu gerek şartlardan biri de “çalışma ortamı”dır. Okul dışında çalışma için kullanılacak ortamlar da eğitim öğretime uygun olmalıdır. Çalışmada kullanılacak mekânlar bazı nitelikleri taşımalıdır.Çalışma ortamı kişinin başarısına doğrudan etkisi olan temel koşulların en önemlilerindendir. Okulların, sınıfların, laboratuvarların özel olarak tasarlanması; çalışma ortamının eğitim adına en iyi şekilde değerlendirilebilir duruma getirilmesinden başka bir şey değildir. Öyleyse okul dışında çalışma için kullanılacak ortamların da eğitim öğretime uygun olması gerekmektedir.

Çalışmada kullanılacak mekânlarının bazı nitelikleri taşıması beklenmektedir. Bu şartlar ideal çalışma ortamı açısından paylaşılmıştır. Böyle olmayan ortamlarda da başarılı olmak mümkündür. Standart bir yapı sağlamak esasında eğitim bilimleri açısından mümkün değildir. Başarılı olmak isteyen insanlar, her ortam ve olumlu/olumsuz şart altında, azim ve kararlılık kendilerinde olduğu sürece muvaffak olabilir. Bahaneler aramaya gerek yoktur. Önemli olan bir hedef belirlemek ve bu hedef doğrultusunda çalışmalarını planlayıp zamanı etkili kullanarak o gayeye ulaşmaya çabalamaktır. 

Ders çalışma mekânlarının ideal bazı nitelikleri şöyle sıralanabilir.

• Mümkünse her öğrencinin özel bir çalışma odası olması olmalıdır. Bu oda öğrenci tarafından sadece ders çalışmak için kullanılmalıdır.

• Çalışma odasında, ders çalışmak için kullanılacak bir masa olmalıdır. Masa, pencere kenarından uzakta olursa öğrenci dışarıya bakma gibi bir ihtimalden uzaklaşacağı için ders çalışmaya daha kolay motive olur veya motivasyonu bozulmaz. 

• Öğrencinin oturabileceği bir sandalye olmalıdır. Sandalye yumuşak olmamalıdır. Hele koltuk türünde hiç olmamalıdır. Çünkü koltuk türü yumuşak oturaklar , öğrencinin ders çalışmasını olumsuz etkileyecek niteliktedir. Yatarak ve koltukta oturarak ders çalışma şekilleri tam manasıyla verimli olmaz.

• Küçük bir kütüphane, çalışma odasının temel eşyalarındandır. Bu kitaplıkta sadece ders çalışma kitapları olmalıdır. Ayrıca çalışma sırasında kullanacağı müsvedde kâğıtlar ve diğer malzemeler de kütüphanede olmalıdır. Ders çalışma masasının üstü ise çok sade olmalıdır. Belki sadece bir ışık olmalıdır. Kalemlik dahi kütüphanede olmalıdır. Kalemlikte yeteri kadar kalem ve diğer gerekli eşyalar bulunmalıdır. Masada sadece o an çalışılacak doküman ve en gerekli yardımcı materyaller bulunmalıdır.

Çalışma odasında televizyon, yatak gibi öğrencinin her an çalışmasını bozabilecek, öğrencinin motivasyonunu bozup ona uyumayı hatırlatacak eşyalar bulunmamalıdır. Televizyon, öğrencinin zamanını büyük ölçüde alan , bunu yaparken de pek fark ettirmeyen bir zaman hırsızıdır. Öğrenci, hiç televizyon seyretmemeli demiyoruz. Mümkünse öğrenci televizyon programlarında seçici olmalı, izlemesinin kendisine bir şeyler kazandıracağı programları seyretmeli, ama bu bir plan doğrultusunda yapılmalıdır. Seyredilecek programlar ders çalışmayı aksatmayacak şekilde programa yerleştirilmeli, bu süreler de aşılmamalıdır. Ders çalışılan odada televizyon seyredilmemelidir. Öğrenci o odaya girdiğinde sadece ders düşünmeli, zamanla o oda öğrencide ders çalışmaya bir uyarıcı olmalıdır.

• Telefon ve internet kesinlikle ders çalışma ortamında olmamalıdır. Dikkati dağıtıcı en büyük unsurların başında telefon gelmektedir. Sosyal medya, mesajlaşma gibi uygulamalar, insan tüm vaktini yok eden , belirlediği amaçlara ulaşmasını engelleyen, dikkat dağıtıcı araçların başında gelmektedir. İnternet/bilgisayar üzerinde bir araştırma yapılacaksa bu kullanım sadece araştırma yapılacak konu ile sınırlı kalmalı ve araştırma yapıldıktan sonra internet/bilgisayar kullanımı sonlandırılmalıdır. Aksi takdirdeçalışma dışı internet kullanımı, vaktinizi heba edecek durumlara sizleri sürükleyebilir.

• Çalışma odası duvarlarında sadece hedefi hatırlatıcı afiş veya resimler bulunabilir. Tutulan takımın, sevilen artistin, sanatçının, hayallerdeki bir yerin resmi duvarlarda olursa öğrenci çalışma anında bu resimleri gördüğünde konsantrasyonunu kaybedip hayallere dalabilir.

• Çalışma odası tertipli ve düzenli olmalı, dikkati dağıtacak gereksizlikler olmamalıdır. Kütüphanede ders kitapları dışında gazete dergi, roman veya herhangi bir yayın olmamalıdır; çünkü bu tür materyaller ders çalışırken öğrencinin gözüne takılırsa onu motivasyonu bozabilir.

• Ders çalışma odasında müzik çalar bir alet olmamalıdır. Müzik, ders çalışırken dinlenirse kişinin algılama yeteneğini zayıflatır. Bazı kişiler müzik eşliğinde ders çalışmayı sevmektedir. Bu şekilde başarılı olduğunu da iddia edebilirler lakin bu tür bir çalışma, müzik ve ders arasında, beynimizin iki farklı durumla baş etmesi sorunuyla karşılaşmasını doğuracağı için, bedenen ve zihnen daha fazla yorgunluk hissetmemize sebep olacaktır.

• Oda sıcaklığı çalışmaya uygun olmalı sıcak ve soğuk olmamalıdır. Tavsiye edilen oda sıcaklığı 20-25 derece arasıdır. Bu aralıklar aşıldığında öğrenci sıcaktan gevşeyecek, öğrencinin uykusu gelecek; bu sıcaklıktan daha aşağısına düşüldüğünde ise öğrenci ders çalışmaya yoğunlaşamayacak hep kafasında soğukla mücadele olacaktır.

• Çalışma odası, yeteri kadar ışık almalıdır. Işık öğrencinin karşısından ya da sol yanından gelecek şekilde bir oturma planı yapılmalıdır. Çok yoğun ışık veya yetersiz ışık ortamı ders ortamına olumsuzluk oluşturabilir.

• Çalışma odasının rengi de çok önemlidir. Açık mavi ve açık yeşil renkler doğada çokça bulunan renkler olmakla birlikte gözü dinlendirici özelliktedir. Beyaz ise ışığı en fazla yansıtan renk olduğundan bilinenin aksine gözü yorar. Kırmızı ve tonları da gözü yorar. Öyleyse çalışma odasının rengi yeşil ve mavinin açık tenleri olabilir; ya da krem, fildişi gibi daha açık renklerle çalışma odası boyanabilir. Siyah ve daha koyu renkler insanı bunaltabilir. Çok renkli veya karışık renklendirme yapılmış ortamlar da insan dikkatini dağıtabilir.

• Ders çalışma odası sadece ders çalışmak için kullanılmalıdır. Öğrenci o odaya girdiğinde doğal olarak ders çalışmaya aklına getirmeli, ders çalışmaya vücut kendisini uyarmalıdır.

Bütün bunların yanında, başarılı bir öğrenci her ortamda çalışmayı öğrenmelidir. Teneffüs arasında, kütüphanede, gürültülü ortamda, bahçede, parkta, durakta otobüs beklerken, otobüste yolculuk yaparken hep boş vaktini değerlendirmenin yollarını aramalıdır.