Öğretmenler nasıl olmalıdır?

1- Öğretmenler; tartışmasız vatansever ve milliyetperver olmalıdır. Milletini seven ve milli değerlere candan bağlı olan öğretmenlerin inandırıcı gücü daha fazla olur. Türklerin kahramanlığı, fedakarlığı, vatan ve millet severliliği, yüksek karakter vasıfları öğretmenler tarafından çocuklara ve topluma sırası geldikçe anlatılmalıdır.

2- Öğretmenler; üstün karakterli ve temiz insanlar olmalıdır. Çocuklar öğretmenlerini dikkatle takip ederler ve onu kendilerine örnek olarak alırlar. Özü-sözü bir olmayan öğretmen, çocuklar üzerinde kötü tesirler bırakırlar. Bunun için öğretmenler çocuklara iyi örnek olmaya çalışmalıdırlar. Sigaranın zararlarından bahseden öğretmen teneffüste öğrencilerinin arasında sigara içerse inandırıcılığı kalmaz. Öğrenciler o öğretmene artık inanmazlar. Öyleyse öğretmen öğrencilerine anlattıklarına önce kendi inanmalıdır.

3- Öğretmenlerin vazife ve mesuliyet duyguları kuvvetli olmalıdır. Derslere geç giren ve teneffüs zili çalar çalmaz ağzındaki cümleyi bitirmeden dışarı çıkan öğretmen kötü bir örnek olur. Derslerde dalga geçmek, zamanı doldurmak bir öğretmene yakışmayan davranışlardır. Çünkü bu çocuklar bizim yani hepimizin. Bu çocuk senin de olabilir, benim de olabilir. Milletimize ve çocuklarımıza karşı sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz.

4- Öğretmen, hoşgörülü mütevazı her davranışıyla topluma örnek olmalıdır. Öğretmen sadece okulda değil, okul dışında da öğretmendir. Öğretmen toplum içinde de bildikleri doğruları anlatmalıdır. Okulda veya toplum içinde kendini beğenen, başkalarını aşağılayan davranışlar kesinlikle öğretmene yakışmaz. Öğretmen, etrafındakilere hiçbir zaman yukarıdan bakmamalıdır.

5- Öğretmen sabırlı ve soğukkanlı olmalıdır. Çocukların ve gençlerin hata yapmaları tabidir. Çocuklarımızın bu hatalarına sinirlenerek yorganı yakmamak gerekir. Çocukları ikna edemeyen öğretmen çok çabuk sinirleniyorsa zayıf iradeli kişiler daha çok yanlış yaparlar. Buna mukabil zor zamanlarda sinirlerine hakim olan öğretmenler çocuklar üzerinde daha etkili olurlar.

6- Öğretmenler bütün öğrencilerine aynı mesafede olmalıdır. O fakir, bu zengin, onun babası kaymakam, vali diyerek çocuklar arasında hiçbir ayrıma gitmemelidir. Çünkü öğretmenin görevi şahıslara hizmet değil, kendine teslim edilen bütün çocuklara aynı duygu ve düşüncelerle yaklaşmak, onları yetiştirmektir.

7- Öğretmen, öğrencilerini her zaman izlemeli, onlara sorumluluk duygusunu aşılamalıdır. Verilen bir işi bir ödevi yayıp yapmadıklarını takip etmelidirler. Öğrenciler sorumsuzluğa, kayıtsızlığa aman sendeciliğe alıştırılmamalı, mutlaka verilen görevler yerine getirilmelidir, yoksa nemelazımcılık hastalığı çocuklarımızı sorumsuzluğa sürükler.

8- Öğretmenler, kılık kıyafet bakımından manasız süslenmelerden çekinmeli tabii olmalılar. Süs merakının sonu insanı taklitçiliğe ve soysuzluğa götürür. Hayatı, güzel olmak, güzel giyinmek boyanmak, süslenmek zannedenler, ruhi, ahlaki ve insani değerleri çabuk unuturlar. Tabi ki öğretmen kılığına kıyafetine dikkat ederek, topluma örnek olacaktır. Kendine inanmayan, kendine saygı duymayan insanlar, başkalarına inanmazlar ve saygı duymazlar. Her şeyin aşırısı insanlarda rahatsızlık meydana getirir. Önce kendisine inanan, güvenen, milletini, vatanını bayrağını seven öğretmenler, topluma kendini adayan örnek insanlardır.

Osman TOPAL

İyi Öğretmenin Niteliklerinden bazıları

Bir öğretmenin, sınıfı tarafından beğenilmesini sağlayan kişilik çizgilerini belirlemek üzere yapılan araştırmaya göre, öğrencilerce en çok vurgulanan nitelik şöyledir:

1-İşbirliğine dayanan demokratik tavır.

2-Her çocuk için sevecen ve saygılı olma.

3-Sabır

4-Geniş bilgi.

5-Hareket ve görünüşün boşa gitmesi.

6-Doğruluk ve taraf tutmamak.

7-Esprili olmak.

8-Tam itidal ve metanet

9-Öğrencilerin sorunlarına ilgi duymak.

10-Esneklik

11-Cesaretlendirme ve takdir etmede iyi niyet.

12-Özel bir konuyu öğretmede olağanüstü başarı.

Yukarıdaki saydığımız özelliklere dayanarak ideal öğretmen şöyle tanımlanabilir. “İdeal öğretmen hem öğrettiği bilgilerde, hem diğer konularda ve dünya hakkında tam bir bilgiye sahip, iyiliksever, sağlıklı, gençlere gerçek , yakın ve yürekten ilgi duyan insandır. 

“iyi öğretmen” özelliklerine dair sorular sorulara öğrencilerin verdiği cevapların sonuçları şöyledir:

1-Öğretmenin sınıfta her öğrenciye eşit davranması bazı öğretmenlerin çeşitli özellikleriyle bazı öğrencileri çok beğendiklerini, bazılarını da hiç sevmediklerini belli etmemeleri.

2-Öğrenci dersini çalışmadığı ve sözlü sınavlarda başarısız olduğu zaman öğretmenin sert eleştiriler yapmaması hakaret edici sözler söylememesi.

3-Sınıfta öğretmenin çok otoriter davranarak rahatsız edici bir sükunet istememesi normal hareket ve konuşma serbestliğini tanıması.

4-Kendi sorunları ve sıkıntıları olduğu zaman sınıfa haşin davranmaması.

5-Dersleri soyut olmaktan çıkarıp güncel örnekler vermesi, çevre kaynaklarından ve örneklerinden yararlanarak daha cazip hale getirmesi.

6-Derste bir davranışını beğenmediği öğrenciyi sınıf önünde küçültmeden hesap sormadan yalnız olarak karşısına alıp onu tanımaya davranışının nedenlerini anlamaya çalışması.

7-Sınıfta keyifsiz veya huzursuz olan öğrencileri fark ederek onları psikolojik dünyalarıyla da tanımaya çalışması.

8-Sınıfta bazı öğretmenlerin disiplin kuruluna gönderecekleri olayları öğretmenin kendi olanaklarıyla aydınlatmaya çalışarak öğrencileri maddi cezalardan koruması ve istenilmeyen davranışlarını düzeltmelerine yardımcı olması.

9-Sınıfta şakacı mizahıyla esprili bir hava oluşturması, dersin içine ilginç örnekler ekleyerek öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasını önlemesi.

Öğrencilere göre “iyi öğretmen” özellikleri şu başlıklar altında toplanabilir.:

1) Konu alanını çok iyi bilir ve bildiklerini öğrenciye etkili bir biçimde aktarır.

2) Öğrenciyi anlar, onun ihtiyaç ve beklentilerine uygun eğitim ortamları düzenler;

3) Öğrenciyi çalışmaya karşı güdüler.

4) Öğrencilerin birbirinden farklı olduğunu kabul ederek her öğrenci ile ayrı ayrı ilgilenir.

5) Öğrenciye rehberlik yapar, öğrencilerin sorunlarını fark eder

6) Öğrencisini ve dersi öğretmeyi sever.

7) Öğrencilerin derse olan ilgisini çeşitli tekniklerle arttırır.

8) Bütün öğrencilerin dersi dikkatli dinlemelerini sağlar.

9) Öğrencilerin verdiği ödevleri yapmalarını sağlar.

10) Öğrencilerin sınıftaki farklı seviyelerine göre ders anlatır.

11) Öğrencilerin sınıftaki disiplinsiz davranışlarına asla izin vermez.

12) Derslerine yeterli hazırlık yaparak girer.

13) Sınıftaki öğrenciler üzerinde olumlu bir izlenim bırakır.

14) Sınıfa çok iyi hakim olur.

15) Öğrencilerin gelişim ve ergenlik gibi çeşitli sorunlarıyla başedebilmeleri için rehberlik eder.

16) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kurar.

17) Sınıfta uyulması gereken kurallara, öğrencilerin uymasını sağlar.

18) Öğrencileri her konuda “etkin olarak” dinler.

19) Öğrencilere derste soru sorma imkanı verir.

20) Öğrencilerin aileleri ile her zaman görüşür, onların fikirlerini alır.