Hayat veren de öldüren de Allah’tır

Etiketler : akaid İslam tefsir tefsir metinleri

“Ey iman edenler! Sizler, sefere çıkan veya savaşa giden kardeşleri hakkında -Allah sonunda bunu kalplerinde bir hasret acısı kılsın diye- ‘Onlar yanımızda olsalardı ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi’ diyen inkârcılar gibi olmayın. Hayat veren de öldüren de Allah’tır; Allah yaptıklarınızı görmektedir.” (Âl-i İmrân, 156)

O münafık kimseler, müminler  hakkında, "Onlar yanımızda olsalardı ölmezlerdi ve öldürülmezlerdi" diyorlardı. Burada bazı müfessirler onlar kardeşleri hakkında bu şekilde konuşuyorlardı şeklinde açıklama yapmıştır. Bu sözü kimin söylediği esasında önemli değildir. Önemli olsn ayetin anlamında geçen "öldürülen kişiler için onların konuştukları tarzda konuşmamalarının gerektiğinin" bir uyarısıdır.

Sefere çıkan: Yani ticaret amacıyla sefere çıkan; Veya savaşa giden: Yani asker olarak cepheye giden kişilerdir.

Allah sonunda bunu kalplerinde bir hasret acısı kılsın diye. Yani söyledikleri o sözü Allah, kalplerinde bir hasret acısı kalsın diye onların iç dünyalarına geri döndürmüştür. Burada söylenen şeyin, kıyâmet gününde gerçekleşecek bir husûs olması da muhtemeldir. Nitekim bir âyet-i kerîmede şöyle buyrulmuştur: “Allah onlara yapıp ettiklerini kendileri için pişmanlık sebepleri olarak gösterir.”

{“İzleyenler şöyle derler: ‘Ne olurdu, bize ikinci bir fırsat verilseydi de, şimdi onlar bizden uzaklaştıkları gibi biz de onlardan uzaklaşsaydık!’ Böylece Allah onlara yapıp ettiklerini kendileri için pişmanlık sebepleri olarak gösterir. Onlar artık ateşten çıkacak değillerdir” (el-Bakara, 2/167).}.

Hayat veren de öldüren de Allah’tır. Yani yeryüzünde sefere çıkanları da, gazâya gidenleri de öldüren Allah’tır, O, gazâya gitmeyip evinde kalanları da öldürecektir. Yani savaşa gitmekle veya gitmeyip evinde kalmakla ölüm ilerigeri gitmez. Allah onları teslimiyet göstermeye çağırmaktadır. Zira hayat sayılı nefesler, taksim edilmiş rızıklar ve belirlenmiş ecellerle sınırlıdır; nefeslerin sayısı bitmemişse, rızkını tam olarak almamışsa ve eceli sona ermemişse insana ölüm gelmez. Allah yaptıklarınızı görmektedir. Bu meâldeki cümle bir tehdit ifadesidir.

“Andolsun ki Allah yolunda öldürülür veya ölürseniz biliniz ki Allah’tan gelecek bir bağışlama ve bir rahmet, onların biriktirdiklerinden daha hayırlıdır.” (Âl-i İmrân, 157)

Yani ölümün size mutlaka geleceğinde şüphe olmadığına göre, sizin öldürülmenizin veya ölmenizin Allah’a itaat ve O’nun yolunda cihât halinde iken gelmesi, Allah’a itaat etmeyerek ve O’nun yolunda olmayarak size gelmesinden çok daha hayırlıdır. Allah’tan gelecek bir bağışlama ve bir rahmet, onların biriktirdiklerinden daha hayırlıdır. Yani sizin dünyada toplayıp biriktireceğiniz mallardan çok daha hayırlıdır.

“Andolsun ki, ölseniz de öldürülseniz de Allah’ın huzurunda mutlaka toplanacaksınız.” (Âl-i İmrân, 158)

Yani yataklarınızda ölseniz de veya Allah yolunda öldürülseniz de mutlaka O’nun huzurunda toplanacaksınız. Mademki Allah’ın huzurunda toplanmayı engellemeye gücünüz yetmiyor, evinizde kaldığınız takdirde ölümün size gelmesini engellemeye nasıl gücünüz yetecek? En doğrusunu bilen Allah’tır. {“O’nun huzurunda toplanmaya zorlandığınız ve siz de gitmek zorunda kalacağınız gibi, nerede olursanız olun ölüm size gelince de, isteyin veya istemeyin canınızı vereceksiniz.” (Semerkandî, Şerhu’t-Te’vîlât, vr. 133a).} 

Kaynakça: Tevilat-ül Kur'an, İmam Maturidi, Âl-i İmrân Suresi, 156-158