Japon ve Çin dünyasında sıklıkla kullanılan bir başka çarpma yöntemini daha şu şekilde paylaşmak istiyorum. “Chinese Stick Multiplication” adıyla bilinen ve çubuklar yardımıyla
yapılan Çin/Japan çarpma tekniği geleneksel çarpma yöntemlerine etkili
bir alternatif yöntem sunar.Yöntemin temelleri oldukça basittir ve
günümüzde kullandığımız çarpma algoritmalarına benzer şekilde çalışır.
Ancak en büyük avantajı, çarpma işlemini görselleştirme imkânı
sunmasıdır. Özellikle ilkokul kademesinde eğlencelidir. Eskiden Çin,
Japon coğrafyasında tahta çubuklar, kemik parçaları, bambu dalları gibi
araçlar yardımıyla bu çarpma işlemi yapılmıştır. Çarpma işleminin
görselliği ve eğlenceli özelliği sayesinde özellikle öğrenme sürecinde
oldukça etkili bir araç olduğu gözlemlenmiştir. Bu yöntem, ilköğretim
düzeyinde çocuklara çarpma kavramını daha iyi kavratmak amacıyla halen
belli bölgelerde öğretilmektedir. Ayrıca, yöntemin öğrenme üzerindeki
olumlu etkileri yapılan araştırmalarla desteklenmiştir.
Bu çarpma yönteminde her sayı için bir düz çizgi çizilir. Yalnız basamaklarına göre uygun biçimde aralarında boşluk bırakmadan kaç rakamı varsa o sayıda yan yana düz çizgi çizilir. Daha sonra ikinci sayı için de aynı şekilde diğer çizgileri kesecek bir şekilde ters yönde düz çizgiler basamaklarda yer alan rakamların adedine göre çizilir. Bütün bu çizme işlemi bittikten sonra altta gelen çizgilerdeki tüm kesişim noktalarının tamamının adedi toplanarak çarpma işleminin sonucu bulunur. Eğer sayılar iki ya da daha fazla basamaktan oluşan kesişim noktası verirse bunların sadece birler basamağı yazılır. Diğer basamakları elde olarak bir sonrakine devredilir. Bu şekilde sağdan sola doğru çarpma işlemi yapılarak elde edilen noktaların sayısına göre işlem bitirilmiş olur.
Örnek: 98*67=6566 işleminin sonucunu bu çarpma metoduna göre çizerek bulalım.
Örnek: 321*123=39483 işleminin sonucunu bu çarpma metoduna göre çizerek bulalım. İşlemde eldeli toplamanın nasıl yapıldığını görelim. Aşağıdaki görselde her bir basamak, renkli bir çubukla gösterilerek metodun daha kolay kavranması amaçlanmıştır.
Örnek: 102*23=2346 işleminin sonucunu bu çarpma metoduna göre çizerek bulalım. İşlemde
basamakların hehangi birinde 0 olduğunda buna ait olan çizgi kırmızı ile çizilir fakat işlemin sonucunda toplama işleminde bu sonuçlar toplanmadan diğer noktalar sayılar işlemin sonucu hesaplanır. Aşağıdaki görselde her bir
basamak, renkli bir çubukla gösterilerek metodun daha kolay kavranması
amaçlanmıştır.
“Chinese Stick Multiplication”
Büyük basamaklı sayılarda çarpma işlemi yapılırken Rus Matematikçi Anatoly Karatsuba tarafından bulunan ve büyük basamaklı sayıların
çarpımını hesaplamada daha kullanışlı olan bir çarpım algoritması tercih edilir. Karatsuba Algoritması'nda amaç; çarpılacak sayıları alt gruplara bölerek daha az
sayıda işlem yaparak sonuca en kısa yoldan ulaşmaktır.
“Chinese Stick Multiplication” Youtube Video Adresi https://www.youtube.com/watch?v=AiOKSpGs758
“Chinese Stick Multiplication” Youtube Video Adresi https://youtu.be/scCfeJhJ2TA?si=uLwXNDsBLtMcGv9S
