İstatistiksel araştırma süreci

Etiketler : araştırma yöntemleri gündelik hayatta matematik istatistik nicel veri veri analizi

Nicel veriler: Bir grubun özelliklerinin sayılması veya ölçülmesiyle elde edilen verilerdir. İstatistiksel araştırmalarda bağlam, verilere dayalı bilgi üretme ihtiyacı duyulan gerçek yaşam durumlarıdır.

İstatistiksel araştırma süreci, bağlama yönelik istatistiksel araştırma soruları oluşturmayla başlar ve bağlam sürecin tamamında önemli bir rol oynar. Bu nedenle gerçek yaşam durumlarından yola çıkılarak istatistiksel araştırmanın bağlamının belirlenmesi ve istatistiksel araştırma sürecinin bağlam doğrultusunda oluşturulması gerekmektedir.

Evren (Örneklem Uzayı): Araştırmanın kapsamında ele alınan araştırma sonuçlarının genellendiği topluluktur.

Değişken: Gözlemlenen elemanların birinden diğerine değişen veya farklılaşan özelliklerdir. 

İstatistiksel araştırma sürecinde birinci aşama araştırma sorusunun belirlenmesidir. İstatistiksel araştırmalara yön verecek istatistiksel araştırma sorularını oluşturmak için dikkat edilmesi gereken ölçütler bulunmaktadır. Tek nicel değişkenli veri toplamayı gerektiren istatistiksel araştırma sorularında bulunması gereken ölçütler:

1)    İstatistiksel araştırma sorularında amaç, net olarak görülmelidir.

2)    Araştırma sorusunun amacı araştırmaya değer olmalıdır.

3)    “Soru kimin hakkında?” sorusunun cevabı, istatistiksel araştırma sorusunda görülmelidir. Araştırmanın yapılacağı evren, açık olmalıdır.

4)    İstatistiksel araştırma sorusunda değişken açık bir şekilde görülmelidir.

5)    Araştırma sorusu birincil veya ikincil verilerle cevaplanabilmelidir. Ayrıca ölçümün nasıl yapılacağı görülmelidir. Birincil veriler, araştırma sorusunu cevaplamaya yönelik verilerin araştırmacılar tarafından toplanmasıdır. İkincil veriler, başkaları tarafından önceden toplanmış mevcut verilerdir.

6)    Araştırma değişebilirliği yansıtmalıdır. Değişebilirlik; dört farklı durumdan kaynaklanmaktadır.

a)    Doğal ortamdan kaynaklı değişebilirlik: Doğal ortamdan kaynaklı değişebilirlik, doğada var olan değişebilirliktir. Ölçülen değişken, doğada var olduğu biçimiyle ölçülür ve toplanan verilerde görülen değişebilirlik anlamlandırılarak sonuçlar elde edilir.

b)    Ölçümden kaynaklı değişebilirlik: Ölçümden kaynaklı değişebilirlik, ölçüm için kullanılan araçlardan veya ölçüm yapan kişilerin ölçümlerinden kaynaklanan değişebilirliktir.

c)    Müdahaleden kaynaklı değişebilirlik: Müdahaleden kaynaklı değişebilirlik, doğal ortama müdahale sonucu görülen değişebilirliktir.

d)    Örneklemden kaynaklı değişebilirlik, aynı evrenden farklı örneklemler alındığında görülen değişebilirliktir.

7)    Odaklanılan grup araştırma yapılmasına imkân vermelidir. Araştırma sorusu, verileri tek tek ya da veri dağılımını bütüncül olarak incelemeye yönelik analize imkân vermelidir.

8)    Nicel veri toplamaya uygun olmalıdır. Tek nicel değişkenli veri toplamayı gerektiren araştırmalarda veriler, bir grubun belli bir özelliğinin sayılması veya ölçülmesiyle elde edilen veriler olmalıdır.

İstatistiksel araştırma süreci ile ilgili özet ders notuna ulaşmak için tıklayınız. (PDF)

İstatistiksel Veri Toplama	Verilerin Grafikle Gösterilmesi
Merkezi Eğilim Ölçüleri	Merkezi Yayılım Ölçüleri