Türev nerede kullanılır?

Türev, matematikte fonksiyonların anlık değişimini analiz etmek için kullanılan bir kavramdır. Özellikle diferansiyel denklemler, optimizasyon ve fizik problemlerinde yaygın olarak kullanılır. Türev, bir fonksiyonun hangi hızda değiştiğini veya eğiminin ne olduğunu belirlemek için gereklidir. Örneğin, mühendislik alanında hız, ivme ve akış hızlarının hesaplanmasında türev kullanılır. Finansal analizde, risk yönetimi ve portföy optimizasyonunda türev kavramı önemli bir rol oynar. Türev, bir fonksiyonun grafiğinde belirli bir noktadaki teğetin eğimini temsil eder ve genellikle hız, ivme veya değişim oranı gibi kavramları ifade etmek için kullanılır. Türev, bir fonksiyonun hangi yönde ve ne kadar hızla değiştiğini anlamamıza yardımcı olur. Bir fonksiyonun türevini almak için, o fonksiyonun değişim hızını hesaplamak gerekir ve bunun için limit alınır. 

Fizikte, bir değişkenin başka bir değişkene göre nasıl değiştiğini gösteren temel kavramlardan biri olan türev, "anlık değişimi" ifade eder. Bir cismin konumunu zamanla değiştiren bir fonksiyonda türev almak, cismin anlık hızını verir. Burada hız, konum fonksiyonun türevidir. Benzer şekilde, hızın zamana göre değişimi olan ivmeyi bulmak için de hız fonksiyonun türevi alınır. Türev, fizikçilerin nesnelerin hareketini ve değişimini anlamalarına yardımcı olur. Ayrıca, türev; manyetizma, elektrik ve diğer fizik alanlarındaki değişkenlerin üzerinde de kullanılır. Türev, diferansiyel denklemlerle birlikte kullanılarak birçok fizik probleminin çözümünde önemli bir rol oynar. 

Üslü sayılar nerede kullanılır?

Üslü sayılar, matematikte kuvvetlerin basit ve etkili bir şekilde ifade edilmesinde kullanılır. Üslü sayılar sayesinde bir sayının bir başka sayı ile çarpılacağının kaç kez olduğu ifade edilir. Bu kavram, matematik problemlerini ve formülleri daha kompakt ve okunabilir hale getirir. Üslü sayılar, matematikte sıkça kullanılan bir kavramdır. Özellikle büyük sayıları daha kolay ve kısa bir şekilde ifade etmek için kullanılır. Bilimsel hesaplamalarda, mühendislik problemlerinde, fizik, jeoloji, coğrafya, biyoloji, kimya, istatistik, iktisat, ve astronomi gibi alanlarda da sıkça karşımıza üslü sayılar çıkar. Üslü sayılar, kuvvet ve kök işlemlerinde temel rol oynarlar ve hesaplamaları kolaylaştırır. Ayrıca bilgisayar programlama, veri şifreleme gibi alanlarda da üslü sayıların önemli rolü vardır.

Günlük hayatta pek işlevi olmasa da bazı bilim dallarında gösterilen çok büyük sayıları yazı dilinde kullanırken genellikle üslü yazım tercih edilir.

10³ Bin

10⁶ Milyon

10⁹ Milyar

10¹² Trilyon

10¹⁵ Katrilyon

10¹⁸ Kentilyon

10²¹ Sekstilyon

10²⁴ Septilyon

10²⁷ Oktilyon

10³⁰ Nonilyon

10³³ Desilyon

Sayıların bilimsel gösterimi bir sayının mantissa ve üs olmak üzere iki kısımdan oluşan matematiksel bir gösterimidir. Mantissa, sayının önünde yer alan ondalıklı rakamların tümünü ifade eder ve 1 ile 10 arasında bir sayıdır. Üs ise bu sayının sağa veya sola kaç basamak kaydırılması gerektiğini belirten 10'un pozitif veya negatif kuvvetini ifade eder. Bu bilimsel gösterim sayesinde, büyük sayılar daha kompakt bir şekilde yazılabilir. Örneğin, 123.000.000 sayısı bilimsel gösterimle 1,23.10⁸ olarak yazılabilir. Bilimsel gösterimde sayılarda bir mantissa (ön ek) ve üs olmak zorundadır. 3650 sayısı, bilimsel gösterimde yazıldığında mantissa 3,65 ve üs 10³ olur bunlar birlikte çarpım halinde 3,65.10³ şeklinde yazılır.

Dörtgenler nerede kullanılır?

Dörtgen şekiller, günlük hayatta pratiklik sağlamak için sıkça kullanılır. Örneğin, ev dekorasyonunda halı, perde, duvar tabloları gibi dekoratif eşyaların dikdörtgen formdaki olması genel bir tasarım tercihidir. Ayrıca günlük eşyalarımızın yerleştirilmesi için kullanılan çekmeceler, raflar, kutular da özel dörtgen formlarında olabilir. Böylece eşyalar geometrik olarak daha düzenli bir şekilde saklanabilir. Dörtgen şekilleri aynı zamanda inşaat sektöründe yapıların planlanması ve tasarımında da sıkça kullanılmaktadır. Dörtgenler, günlük hayatta birçok farklı alanda kullanılır. İşte bazı örnekler:

1. Evler, mobilya ve dekorasyon: Evlerde mobilyaların tasarımında, halı ve perde kesiminde, pencere ve kapı açıklıklarında dörtgenler sıkça kullanılır. Parkeler, fayans ve seramikler genellikle özel dörtgen formunda kesilir. Priz ve anahtar yuvaları, asma ve gergi tavan, aydınlatma ve avize tasarımlarında dörtgen biçimleri kullanılır. 

Analitik geometri ne işe yarar?

Analitik geometri, matematiksel ve geometrik problemleri cebirsel yöntemlerle çözmeye yardımcı olan bir alanıdır. Bu konsept, noktaların ve şekillerin koordinatlarını açıklayarak, bunların birbiriyle olan ilişkilerini analiz etmeyi sağlar. Özellikle fizik, mühendislik ve bilgisayar bilimleri gibi alanlarda kullanılan analitik geometri, karmaşık problemleri daha kolay bir şekilde çözmeyi ve görselleştirmeyi sağlar. Bu sayede, uzayda ve düzlemdeki objelerin konumlarını, uzaklıklarını ve ilişkilerini anlamada büyük bir kolaylık sunar.

YKS 2024 Matematik Netleri Sayısal Bilgiler

Temel Matematik testi

Ortaöğretim kurumlarının son sınıfında okuyan öğrencilerin TYT Matematik Net ortalaması: 7,955 nettir. Bu ortalamaya liseden mezun olmuş olan adaylar da dahil edildiğinde, tüm adayların TYT Matematik Net ortalaması: 6,917 net olmuştur.

AYT Matematik testi

Ortaöğretim kurumlarının son sınıfında okuyan öğrencilerin AYT Matematik Net ortalaması: 5,547 nettir. Bu ortalamaya liseden mezun olmuş adaylar da dahil edildiğinde tüm adayların AYT Matematik Net ortalaması 5,315 net olmuştur.

YKS 2024 sınavına ait TYT ve AYT testlerinin matematik ortalamaları aşağıdaki grafikte verilmiştir.

| | | Devamı... 0 yorum

YKS 2018-2024 Matematik Net Ortalamaları

TYT ve AYT Matematik net ortalamaları, tüm adaylar bazında incelendiğinde yıllara bağlı olarak değişme olduğu görülür. 2018, 2021 ve 2024 AYT Matematik testi ortalamaları, diğer yıllara göre daha düşük olmuştur. Aşağıdaki tablo ve grafiklerden bu durumu inceleyebilirsiniz. 

Sınav Sorularına ÖSYM sitesinden ulaşabilirsiniz. 

YKS

TYT Mat Ort:

AYT Mat Ort:

2024

6,917

5,315

2023

7,366

7,204

2022

6,938

7,248

2021

5,117

5,297

2020

5,556

7,584

2019

5,672

4,775

2018

5,642

3,923


| | | Devamı... 0 yorum

YKS 2018-2024 Sayısal Bilgileri

ÖSYM tarafından daha önceleri YGS ve LYS olarak uygulanan sınav sistemi, 2018 yılından itibaren değiştirilerek YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) adını almıştır. Bu yeni sınav sistemine göre hazırlanan 2018-2023 yılları arası YKS istatistiklerine ait bazı veriler, aşağıda tablolar halinde sizlere sunulmuştur. Sınava giren öğrenci sayılarında, tablo incelendiğinde 3 milyon civarında adayın sınava girdiği söylenebilir. Sınav giren sayısının son yıllarda arttığı ve sınavı geçersiz sayılan aday sayısının da azaldığı tablodaki sayısal verilerden görülebilir. Aşağıdaki grafiklerde, sınava giren tüm adayların TYT Matematik ve AYT matematik net ortalamalarında yıllara göre belirgin değişimler söz konusudur.

 

YKS

Sınav Tarihi

Sonuç Tarihi

S.Saati

A.Süre

2024

8.06.2024

16.07.2024

07:35

38

2023

17.06.2023

20.07.2023

07:00

33

2022

18.06.2022

18.07.2022

07:00

30

2021

26.06.2021

28.07.2021

07:00

32

2020

27.06.2020

27.07.2020

07:30

30

2019

15.06.2019

17.07.2019

01:15

32

2018

30.06.2018

31.07.2018

00:01

31

| | | Devamı... 0 yorum

Yeni matematik müfredatı konuları (2024)

Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programı  ünite ve konu kavramı yerine çeşitli "temalar" etrafında çerçevelenrek sunulmuştur. Bu kapsamda 9.sınıfta 7 tema, 10.sınıfta 7 tema, 11. sınıfta 3 tema, 12.sınıfta 5 tema olacak şekilde hazırlanmıştır.

Hazırlık sınıfı bulunan okullarda matematik öğretim programında "Nicelikler ve değişimler, mantıksal çıkarım, algoritma ve bilişim, geometrik şekiller, istatistiksel araştırma süreci" temalarına yer verilmiştir. Bu sınıf düzeyinde yüzdelik olarak en fazla ağırlık, "geometrik şekiller %30 ve algoritma ve bilişim %24" temasına verilmiştir.

| Devamı... 2 yorum

Yeni matematik müfredatının karşılaştırılması

9.sınıfta doğrusal fonksiyonlar, 10. sınıfta gerçek sayılarda veya bir alt kümesinde f(x) = x2, f(x) = , f(x) = 1/x şeklinde tanımlı karesel, karekök, rasyonel referans fonksiyonlar ile bunlardan türetilen karesel, karekök ve rasyonel fonksiyonların nitel özelliklerine, ters fonksiyonlarına ve bu fonksiyonlarla ifade edilebilen denklem ve eşitsizlikler içeren problem çözümlerine yer verilmektedir. 11. sınıfta trigonometrik, üstel ve logaritmik referans fonksiyonlar ile bu fonksiyonlardan türetilen trigonometrik, üstel ve logaritmik fonksiyonların nitel özelliklerine ve bu fonksiyonlarla ifade edilebilen denklem ve eşitsizlikler içeren problem çözümlerine yer verilmektedir. 11. sınıfta ayrıca bu fonksiyonların bileşkelerine ve dört işlem özelliklerine matematiksel muhakeme odaklı bir yaklaşımla
yer verilmektedir. 


12. sınıfta polinom ve rasyonel fonksiyonlara Değişimin Matematiği temasına hazırlayan bir yaklaşımla yer verilmektedir. 12. sınıfta ayrıca aritmetik ve geometrik dizilere yer verilmekte, özellikleri gerçek sayılarda tanımlı fonksiyonların özellikleri ile karşılaştırmalı bir şekilde incelenmektedir. Tüm sınıf düzeylerinde denklem ve eşitsizlik çözümleri ayrı bir konu veya tema olarak değil incelenen referans fonksiyonlar bağlamında ele alınmıştır. Gerçek yaşam problemleri bağlamında yer verilen denklem ve eşitsizlik çözümleri ile fonksiyonların problem çözme ve modelleme aracı olma özellikleri ön planda tutulmuştur.  Limit ve türev kavramları ile bu kavramların uygulamalarına 12. sınıfta Değişimin Matematiği teması altında yer verilmiştir. Türevde ise mevcut içeriklere ek olarak değişimleri anlamlandırmakta ve türevin uygulamalarında önemli bir rolü olduğu düşünülen diferansiyel kavramına, ortalama değer teoremi ve Rolle teoremine yer verilmiştir. Türevle ilgili yorum ve çıkarımlara problem çözme odaklı bir yaklaşımla yer verilmiştir. 

9. sınıftan başlamak üzere sayılarla ilgili temel önermelerin ifade edilmesi ve ispatlanmasının yanı sıra fonksiyonların nitel özelliklerinin cebirsel olarak belirlenip ispatlanmasında mantık bağlaçları ve niceleyicilerin anlamlı ve etkili şekilde kullanımına büyük önem verilmiştir. Program genelinde  ispat yöntemi olarak doğrudan ispat ve aksine örnek verme yöntemlerinin kullanımına özellikle işaret edilmiştir. 10. sınıfta ise faktöriyel, sıralama, seçme gibi sayma kavramları algoritma ile ilişkilendirilerek işe koşulmaktadır. Ayrıca temada cebirsel ve fonksiyonel işlemlerin algoritma diliyle ifade edilmesine yer verilmiştir. Böylece cebirsel dilin fonksiyonlarla yapılan işlemlerde anlamlı ve tutarlı bir biçimde kullanılması desteklenmiştir.  

Geometrik Şekiller teması ortaöğretimin tüm seviyelerinde yer almaktadır. Bu temada 9. sınıf seviyesinde üçgende temel elemanlar (açı, kenar), üçgen eşitsizliği; 10. sınıf seviyesinde üçgende yardımcı elemanlar (iç açıortay, dış açıortay, yükseklik, kenarortay, kenar orta dikme), iç teğet çember ve dış teğet çember, çevrel çember, trigonometrik oranlar,sinüs ve kosinüs teoremleri; 11. sınıf seviyesinde çokgenler (içbükey ve dışbükey çokgen, düzgün çokgen), dörtgenler (dörtgen çeşitleri) ve bunların özellikleri (kenar, açı, köşegen, simetri, alan), kenar, açı, köşegen ve simetri özelliklerinden hareketle özel dörtgenlerin aralarındaki ilişkiler; 12. sınıf seviyesinde çember ve çemberle ilişkili elemanlar (kesen, kiriş, teğet, çap ve yay) incelenmiştir. 9. sınıfta yer alan Eşlik ve Benzerlik temasında geometrik dönüşümlere, üçgenlerde eşlik ve benzerlik için gerekli olan asgari koşullara, benzerlik oranına, bir üçgenden hareketle ona benzer üçgenler oluşturmaya, Tales, Öklid ve Pisagor teoremlerini ispatlamaya ve bu teoremleri problem durumlarında kullanmaya yönelik içerikler yer almaktadır. 10. sınıfta yer alan Analitik İnceleme teması, cebir ve geometri ile ilgili önceki çalışmaların bir ortak noktası olarak tasarlanmıştır. Bu temada öğrencilerin ortaokul seviyesinde öğrendikleri dik koordinat sisteminde nokta belirleme ve doğrusal fonksiyon grafiği çizme bilgilerinin üzerine dik koordinat sistemini tanıyıp dik koordinat sisteminde uzaklık ve doğruların birbirine göre konumlarını doğrusal fonksiyonlar konusunda edindikleri bilgilerle ilişkilendirilebilmeleri sağlanmıştır. 12. sınıf Geometrik Cisimler temasında dikdörtgenler prizması ve dik dairesel silindirin özellikleri, yüzey alanı ve hacim bağıntılarından yararlanılarak dik piramit, dik dairesel koni ve kürenin özellikleri ile yüzey alanı ve hacim bağıntılarının elde edilmesine yer verilmiştir.

İstatistiksel Araştırma Süreci temasına 9, 10 ve 11. sınıflarda yer verilmiştir. 9. sınıfta bu tema kapsamında tek nicel değişkenli veri dağılımlarına, 10. sınıfta iki kategorik değişkenli veri dağılımlarına, 11. sınıfta iki nicel değişkenli veri dağılımlarına yer verilmiştir. Bu dağılımlarda evren, örneklem, değişebilirlik, ilişkililik, histogram, standart sapma ve bu araçları inceleme, sonuç çıkarma, tahminde bulunma, iki yönlü tablo, sütun grafikleri, koşullu göreli sıklıklar, tablo, serpme diyagramı (saçılım grafiği), bölgelere göre sayım oranı, korelasyon katsayısı ele alınmıştır. Ayrıca öğrencilerin başkaları tarafından oluşturulan istatistiksel görsel, özet, sonuç, yorum, çıkarım ve tahminleri eleştirel bir bakış açısıyla tartışabilme becerisinin gelişimine de önem verilmiştir. 12. sınıfta ise öğrencilerin 9, 10 ve 11. sınıfta öğrendikleri bilgilerden hareketle toplumsal ve bilimsel durumlara ilişkin hazır veri ile çalışabilmeleri ve hazır veriye dayalı karar verebilmeleri için istatistiksel araştırma tasarımları yapmaları istenmektedir. Veriden Olasılığa temasında 9. sınıfta iki veya daha fazla olaylı deneyler üzerinde durulmuş ve olay, deney, çıktı, örnek uzay, deneysel olasılık, teorik olasılık konularına; 10. sınıfta ise bağımlı olay, bağımsız olay, koşullu olasılık ve Bayes (Beyz) teoremine yer verilmiştir.

| Devamı... 0 yorum

Aşağıdaki Yazılar İlginizi Çekebilir!!!