Net Fikir » pisagor » Pisagor ve İtalya Mektebi
Pisagor ve İtalya Mektebi
Etiketler :
astronomi
felsefe
matematikçiler
materyal geliştirme
pisagor
Pisagor ve İtalya Mektebi M.Ö 580-500 Sisam
adasında doğmuş olan
Pythagoras, Küçük Asya ve Yunanistan’dan başlayarak eski kıtanın birçok
ülkelerini gezmiştir. Fenikeliler,
Keldaniler, Yahudiler, İranlılar,
Hintliler, Araplar uğradığı
yerler arasındadır. Mısır’da eğitim
görürken batınî felsefeyi
öğrenmeye çalışmış, bu seyahatleriyle zengin
bir bilgi hazinesi
elde etmiştir. Pythagoras
tam olgunluk çağındayken Polykrates’in
baskısından kendini kurtarmak
için Güney İtalya’daki Kroton şehrine
göçtü ve orada
bir topluluk (tarikat)
kurdu. Bunun için
kurduğu mektebe İtalyan mektebi
de denilir. Sokrates
öncesi en uzun
yaşayan mektep de budur
(Gökberk, 1974, 37).
Bir nevî manastır
olan bu mektep
ikiyüz sene sonra Büyük İskender tarafından kapatıldı.
Buraya alınan talebeler
beş yıl süreyle
sükunetle durmaya ve
sadece dinlenmeye mecburdular. Onlar,
Pythagoras’ı görme şerefine
ancak bu beş
yıllık hazırlık eğitiminden sonra
ulaşırlardı. “Topluluğa
kabul edilerek onun
kutsallık sınırına ortak edilenler, din ve ahlâkı tatmin edici ciddî bir
hayat sürmeyi taahhüt ediyordu. (...) Ilımlılık, sadelik, zorlukla ülfet, beden
ve ruhun sağlığı, tanrılara, ana babaya,
dostlara ve kanuna
karşı kayıtsız şartsız
bağlılık ve vefa
geniş bir şekilde nefse
hakimiyet ve boyun
eğme, Pythagorascı hayatın
temel erdemleri sayılırdı.” (Vorlander, 1927, 32).
Pythagorascıların dinî cemaatlerinin
aynı zamanda siyasî
bir yönü de
vardı. Bunlar birçok İtalya
şehirlerinde iktidarı ele geçirmişlerdir. Halk
Pythagorascılara karşı ayaklanarak merkezlerini basmış ve 40 kadar
Pythagorascıyı da öldürmüştür. Orfik
inançların tesirinde kalan
Pythagorascılar tenasuha (ruh
göçü/ reenkarnasyon)
inanırlar. Tenasuh nazariyesi,
bedenin ölmesinden sonra,
ruhun çeşitli varlıklar içinde, yeniden bu dünyaya geldiğini kabul eder.
İnsanın bu dünyada yaşadığı hayatın değerine göre, ölümden sonra ruh, yeni bir
varlık içinde, yeniden ortaya
çıkar. Eğer insan
bu dünyada suç
işlemiş, aşağılık bir
hayat sürmüş ise, ölümden sonra onun ruhu, aşağı bir
hayvan, hatta bir bitki şeklinde ortaya çıkabilir.
Bu nedenle Pythagorascılar et
ve bazı sebzeleri
(özellikle baklagilleri) yemekten kaçınır, kanlı kurbanlar
kesmezlerdi. Hayvanlardan elde edilmiş hiçbir malzemeyi kullanmazlardı (Birand,
1964, 16). Onların
et yememelerinin sebebi
yakınlarının birine ait ruhun bu hayvan kalıbında yer alabileceği idi
(Gökberk, 1974, 38). Cinayeti yasaklayan Pythagoras, insanları kolay ve rahat
bir hayata alıştırmayı amaçlıyordu. Bunun
için de insanlar,
daima kolaylıkla bulabilecekleri yiyeceklere
alışmalı, pişirmeye mecbur kalmamalıdır.
Sadece su içmekle
yetinmek, vücudun sıhhati
ve ruhun cevelanı için daha uygundu.
Pythagorascılar,
genellikle, matematik, astronomi
ve tıp ilimleriyle uğraşıyorlardı. Günümüz dünyası,
geometri alanında halen, Pythagoras’ın dik üçgen bağıntısını kullanmaktadır. Bu
bağıntıya göre bir
dik üçgende, iki
dik kenarın karelerinin toplamı,
hipotenüsün karesine eşittir
(Russell, 108). Pythagorascılar irrasyonel sayıları bulmuşlar
ve telli musîkî aletleriyle de uğraşmışlardır. Pythagorascıların arche’si sayıdır,
dolayısıyla soyut bir
kavram antik Yunan düşüncesinde bir
kez daha arche
olmuştur. Her şeyin
özünde bulunan sayıdır. Dünyada bulunan,
fizik veya metafizik
tüm gerçekliklerle ilk on sayı
arasında nispetler vardır. Her
sayı belli bir
şekle karşılıktır. Kare,
dikdörtgen ve pramit sayılardan söz
ediyorlardı. Alemin özünü
sayılarda bulan Pythagorascılara göre, olguların özünü
kavrayabilmek için ilkin
onların temelindeki matematik
esasların kavranması gerekirdi. Dolayısıyla
onlara göre bilgi,
matematik düşünceden ibaret görünüyordu (Birand, 1964, 17).
Pythagoras’a göre tabiattaki her şey sayı yasaları çerçevesinde cereyan eder,
ve sayılar tek ve çifttir. Tek sayılar bir başlangıca, bir ortaya ve bir sona
sahip oldukları için tamdırlar. Bu sayılar temel olarak, olgunluk ilkesi
tekliğe sahiptirler. Çift sayılar eksiktirler
ve onlar bölünmenin,
noksanlığın ilkesi olan
ikiciliğe dayanırlar.
Pythagorascıların kendisiyle yemin
ettikleri dört sayı
(tétractys), birlik (monade), ikilik (dyade),
üçlük (triade) ve dörtlük (tétrad)
ten oluşuyordu. Bunların toplamından onluk (décade) meydana
gelir. Onluk, birleşik sayıların en mükemmeli kabul edilirdi.
Dört sayı nazariyesi,
astronomi, psikoloji ve
ahlâk olaylarına eşit olarak uygulanırdı (E. Barbe, 1986, 45-46).
Pythagorascılara göre sayıların niteliği, insana vukuf kazandırır, her
bilinmeyen ve her şüpheli şey hakkında insana yol gösterir, insanı aydınlatır.
Eğer sayı ve onun mahiyeti olmasaydı eşyanın
kendisinden veya onların
nispetlerinden kimseye en cûzî
yön bile malum
olmazdı (Vorlander, 34).
Bu mektebe göre
sayılar bütün varlıkların
ilkeleridir. Belli bir sayı belli bir niteliği ile adalettir, başka bir sayı
ruhtur, başka bir sayı
akıldır (Gökberk, 1974,
38-39). “1” sayısı, basitliği
sebebiyle aklı gösterir. “4”
sayısı, eşitin eşitle çarpımı olduğu için adaleti gösterir (Challaye, 1948,18).
5 evlenmeyi (zira 3+2=5 dir. İlk erkek sayının
ilk dişi sayı ile birleşmesidir),
6 nefsi, 7 aklı,
sıhhati veya ışığı,
8 muhabbeti veya
ihtiyat ve tedbiri
temsil eder (Vorlander, 37).
Kaynak: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim
Yayınları Felsefe Tarihi, Murtaza Korlaelçi, 2012
Takip et: @kpancar |
|
''Pisagor ve İtalya Mektebi'' Bu Blog yazısı;
Mart 05, 2013 tarihinde astronomi, felsefe, matematikçiler, materyal geliştirme, pisagor kategori başlıklarında eklenmiş olup Muallim tarafından yayınlanmıştır. Ayrıca henüz yorum yapılmamış bir yazıdır. Yazımızda hatalı bir içerik olduğunu düşünüyorsanız lütfen 'kpancar@yahoo.com' mail adresimize bildiriniz. Dualarınızı bekleriz.
Matematik Konularından Seçmeler
matematik
(209)
geometri
(124)
üçgen
(49)
ÖSYM Sınavları
(46)
trigonometri
(38)
çember
(30)
fonksiyon
(28)
sayılar
(26)
alan formülleri
(25)
türev
(22)
analitik geometri
(19)
denklem
(18)
dörtgenler
(17)
limit
(16)
belirli integral
(13)
katı cisimler
(11)
koordinat sistemi
(11)
fraktal geometri
(7)
materyal geliştirme
(7)
asal sayılar
(4)
elips
(3)
tümevarım
(3)
binom açılımı
(2)
hiperbol
(2)
En Çok Okunan Yazılar
-
x, bir gerçek (reel) sayı olmak üzere, x'ten büyük olmayan en büyük tamsayıya x'in tam değeri denir. Bunu ifade eden fonksiyona tam ...
-
ÖSYM'nin 15/06/2019 Tarihinde gerçekleştirdiği TYT matematik sınavı, farklı tarzda ayırt edici sorular içermekle birlikte, 2018 yılı TY...
-
Bu yazıda Esma-ül Hüsna hakkında kısaca bilgi verildikten sonra Ebced hesabı ile arasındaki ilişkiyi açıklayıp bütün 99 ismin ebced değerle...
-
Koordinat düzleminde çizilen birim çember için çember üzerinde alınan rastgele bir L noktasından x ve y eksenlerini kesecek biçimde bir doğ...
-
Ehl-i Sünnet itikâdını, nazım (şiir) olarak anlatan ünlü ve önemli eserlerden biri; kuşkusuz Emâlî kasidesidir. "Bed'ül Emali&quo...
-
Matematiğin en temel ve en önemli işlerinden biri, teoremleri ispatlamaktır. Varlık bildiren teoremler hariç, bir teoremin doğru olduğunu g...
-
Sinx/x limiti hesaplaması yapılırken birim çemberden yararlanılabilir. Öncelike birim çember çizilir. Birim çemberde herhangi bir x açısını...
0 yorum:
Fayda vermeyen ilimden Allah'a sığınırım. “Allah'ım; bana öğrettiklerinle beni faydalandır, bana fayda sağlayacak ilimleri öğret ve ilmimi ziyadeleştir."
İlim; amel etmek ve başkalarıyla paylaşmak içindir. Niyetimiz hayır, akıbetimiz hayır olur inşallah. Dua eder, dualarınızı beklerim...